000			09277nam a2201141 i 4500
001			99121970353506421
003			KOHA
005			20230322110732.0
008			230224s2020 tu b 000 0 tur d
020			_a9786052602355 _q(paperback)
040			_aHUL _beng _erda _cHUL _dOCLCQ _dPUL _dTR-IsMEF
041	0		_atur
050		4	_aHX550.I8 _bT54 2020
100	1		_aTiftikçi, Osman, _d1957- _eauthor.
245	1	0	_aİslam - sosyalizm Bolşevik devrimi ve din / _cOsman Tiftikçi ; editör Yalçın Bürkev ; kapak tasarımı Erkal Tülek.
246	3	0	_aBolşevik devrimi ve din.
250			_aBirinci baskı.
264		1	_aKadıköy, İstanbul : _bNotaBene Yayınları, _c2020.
264		3	_aKağıthane, İstanbul : _bŞan Ofset Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.
300			_a407 pages ; _c21 cm.
336			_atext _2rdacontent
337			_aunmediated _2rdamedia
338			_avolume _2rdacarrier
490	1		_aNotaBene Yayınları ; _aKuram/Politika.
504			_aIncludes bibliographical references (pages 397-403).
520	0		_aÇalışma Sovyet devriminin Türkiyeli okur tarafından pek bilinmeyen bir yanını, Bolşeviklerin dini alandaki politikalarını ve bu politikaların Müslüman toplumlar üzerindeki etkilerini inceliyor. Bu konuda, İslami kesimden bazı araştırmacıların çalışmaları vardı. Fakat gelişmeleri sol bakışla inceleyen bir çalışma ilk kez yapılıyor. Kitabın önemli bir özelliği, 1905’ten 1930’lu yıllara kadar olan dönem için birinci el Osmanlıca kaynakları kullanması. Dönemin İslamcı yayın organları olan Sırat-ı Müstakim, Sebilürreşad, İslam Mecmuası ve bazı günlük gazetelerin yanı sıra, dönemin sol yayın organları (İştirak, Kurtuluş, Aydınlık, Yeni Hayat, Emek,vd) bunlar arasında. Bunların yanı sıra çalışmanın ana kaynağını, Bolşevik devriminden sonra Türkiye’ye gelen milliyetçi-İslamcı siyasi liderlerin, aydınların çıkardığı dergiler oluşturuyor. Bu dergiler 1917 Şubat ve Ekim devrimlerinde sorumlu düzeylerde bulunmuş kişiler tarafından çıkarılıyordu. Bu dergilerin ilgi alanı hemen hemen tümüyle Sovyetler Birliği ve Müslümanlardı. Bunlar Sovyet basınını takip ediyor, birinci elden haberler ve yorumlar alıyorlardı. Dolayısıyla bu dergiler Sovyetler Birliği ve Müslümanlar arasındaki gelişmeler için birinci el kaynak durumundaydılar. Kitapta başlıca iki konu üzerinde duruluyor. İlk olarak İslam dünyasında, İslam ve sosyalizm arasındaki ilişkiye dair düşünceler, tarihi seyri içinde inceleniyor. İslamiyet ile sosyalizmi bağdaştıran görüşlerin esas olarak 1905 Rus devrimi ile birlikte İslam dünyasının gündemine girdiğini görüyoruz. İkinci olarak, Sovyet iktidarlarının din ile mücadeleye yönelik çalışmaları, bu çalışmalara karşı oluşan tepkiler, geri adımlar ve Rusya Müslümanlığındaki değişimler günümüze kadar inceleniyor. Eser Rusya Müslümanlarının siyasi hareketlerine ve dini yapılanmalarına geniş yer veriyor. Rusya Müslümanları homojen bir yapıya sahip değillerdi. Orta Asya (Türkistan) ve Kuzey Kafkasya (Dağıstan) Müslümanları ile Azeriler, Volga boyu ve Kırım Müslümanları, toplumsal-ekonomik yapı bakımından çok farklıydılar. Bu farklar siyasi ve dini tavırlara da yansıyordu. Bu nedenle Rusya Müslümanları içinde Cedidciler ve Kadimciler mücadelesi ortaya çıkmıştı. Başını Orta Asya Müslümanlarının çektiği Kadimciler (Gelenekçiler) ile, liderliğini Kırım ve Volga boyu Tatarlarının, Azerilerin yaptığı Cedidciler (Yenilikçiler) arasındaki mücadele çalışmada ayrıntılarıyla ele alınıyor. Bu noktada, Cedidci aydınların ve ulemanın sadece Rusya Müslümanları içinde değil, genel olarak İslam dünyasında oynadığı öncü reformist rolü izleyebiliyoruz. Kitapta Cedidci hareketin Şubat devrimi ve Ekim devrimi karşısındaki farklı tavırları, bunun nedenleri, Cedidci hareketin Bolşevik devrimi sürecinde tarihten silinmesine yol açan iç dinamikleri ayrıntılarıyla tartışılıyor. Uygulanan ekonomik, siyasi, sosyal ve dini politikalar sonucunda Sovyetler Birliği (Müslüman cumhuriyetler dahil) 1970’li yıllarda dünyadaki en laik, dinin toplum üzerindeki etkisinin en az olduğu ülke haline geldi. Müslüman toplumlardaki dini dönüşüm çalışmada örnekleriyle anlatılıyor. Sovyet sisteminin çöküşü ve kapitalizmin resmen kuruluşuyla birlikte dini gericiliğin nasıl geri geldiği de kitapta örnekleriyle inceleniyor. Kısacası, kitap bu konudaki tartışmalara yeni bir soluk getiriyor...
650		0	_aCommunism and Islam
650		0	_aCommunism and religion
650		0	_aSocialism and Islam
651		0	_aSoviet Union _xHistory _yRevolution, 1917-1921.
830		0	_aNotaBene Yayınları ; _pKuram/Politika. _935256
900			_aMEF Üniversitesi Kütüphane katalog kayıtları RDA standartlarına uygun olarak üretilmektedir / MEF University Library Catalogue Records are Produced Compatible by RDA Rules
910			_aÇağlayan Kitabevi.
942			_2lcc _cBKS
970	0	1	_aÖnsöz, _p9.
970	1	2	_lBirinci bölüm _t1917 Bolşevik Devrimi öncesi İslam dünyasında Sosyalizm tartışmaları.
970	1	1	_tRusya Müslümanları ve sosyalizm, _p15.
970	1	1	_t1905 Devrimi öncesi Rusya Müslümanlarının durumu, _p20.
970	1	1	_t1905 öncesi Rusya Müslümanlarında dini yapılanma, _p22.
970	1	1	_tCedidciler kadimciler çatışması, _p32.
970	1	1	_t1905 devrimi ve Müslümanlar, _p39.
970	1	1	_tOsmanlı İslamcılığı ve soyalizm, _p57.
970	1	1	_tOsmanlı meclisinde sosyalizm tatışmaları, _p57.
970	1	1	_tHindistan İslamcıları ve sosyalizm, _p73.
970	1	2	_lİkinci bölüm _tBolşevik Devrimi ve İslamcı hareket.
970	1	1	_t1917 Şubat Burjuva demokratik devrimi ve Rusya Müslümanları, _p83.
970	1	1	_tGeçici hükümet be din, _p84.
970	1	1	_tŞubat devrimi ve Müslümanlar, _p85.
970	1	2	_lEkim Devrimi _p97.
970	1	1	_tOsmanlı İslamcıları ve Bolşevik Devrimi, _p102.
970	1	1	_tKurtuluş Savaşı ya da mütareke döneminde İslam ve Sosyalizm, _p110.
970	1	1	_tEmperyalizm işbirlikçisi islamcılığın simge ismi Mustafa Sabri Efendi, _p112.
970	1	1	_tSebilürreşad ve Osmanlı İslamcılığının son dönemi, _p122.
970	1	1	_tSosyalizm ve resmi İslam, _p134.
970	1	1	_tAnadolu'da Müslüman komünizmi, _p139.
970	1	1	_tRusya Müslümanları ve Bolşevik devrimi, _p168.
970	1	1	_tEkim devrimi ve cedidci hareketin sonu, _p168.
970	1	1	_tBasmacı hareketi, _p178.
970	1	1	_tAzerbaycan ve Kafkasya, _p182.
970	1	1	_tBolşeviklerin denetiminde ulusal devletlerin kurulması ve sonuçları, _p188.
970	1	2	_lÜçüncü bölüm _tBolşeviklerin din politikaları, tepkiler ve değişimler, _p209.
970	1	1	_tDini işlerle ilgili kararlar, _p209.
970	1	1	_tEkim devrimi ve Ortodoks kilisesi, _p215.
970	1	1	_tBolşeviklerin dine karşı mücadele biçimleri, _p221.
970	1	1	_tDini eğitim alanında tedbirler, _p221.
970	1	1	_tDini hukuk alanında tedbirler, _p223.
970	1	1	_tVakıf mallarının kamulaştırılması, _p223.
970	1	1	_tDin adamlarını kazanma politikası, _p224.
970	1	1	_tAteist propaganda ve faaliyetler, _p228.
970	1	1	_tDini politikalara karşı tepkiler, _p240.
970	1	1	_tİçteki tepkiler, _p240.
970	1	1	_tTatar Müslüman komünistlerin, islamcıların ve Tatar kadınlarının tepkileri, _p240.
970	1	1	_tOrta Asya'da tepkiler, _p250.
970	1	1	_tÜlke dışındaki tepkiler, _p254.
970	1	1	_tOsmanlı İslamcılarının tepkileri, _p255.
970	1	1	_tYurt dışına kaçan cedidcilerin tepkileri, _p262.
970	1	1	_tBirinci beş yıllık plan ve değişen dini politikalar, _p270.
970	1	1	_t8 Nisan 1929 dini kurumlar kararnamesi, _p277.
970	1	1	_tTürkiye ile kısa bir karşılaştırma, _p282.
970	1	1	_t1929 Nisan kararnamesinden sonraki uygulamalara tepkiler, _p288.
970	1	1	_tİşçi sınıfı, yoksul köylü ve kadınların kazanımları üzerine kısa bir özet, _p295.
970	1	1	_tKolektifleşme sonrasında kitleler ve din, _p306.
970	1	1	_tII. Dünya Savaşı ve tekrar değişen din politikaları, _p309.
970	1	2	_lDördüncü bölüm _tSovyetlerin yıkılmasından sonra din, _p335.
970	1	1	_tDinin artan etkisi, _p335.
970	1	1	_tEtnik ve dini çatışmalar, _p351.
970	1	1	_tSonuç, _p367.
970	1	1	_tEkler
970	1	1	_tEk 1. Rusya'nın ve Doğu'nun tüm Müslüman emekçilerine, _p379.
970	1	1	_tEk 2. Mustafa Sabri Efendi ve Bolşeviklik Şeyhülislam-ı sabık hazretlerinin beyanat-ı mühimmesi, _p382.
970	1	1	_tEk 3. Nasrullah kürsüsünda, _p385.
970	1	1	_tEk 4. Alem-i İslam'a beyanname, _p389.
970	1	1	_tEk 5. Büyük Millet Meclisi'nin memlekete beyannamesi, _p392.
970	1	1	_tEk 6. Moskova'dan (Ayaza İshaki'nin mektubu), _p393.
970	0	1	_aKaynakça, _p397.
970	0	1	_aDinle ilgili olayların kronolojisi, _p404.
999			_c26630 _d26630