Felsefe tarihi 3 : Aostalı Anselmus'tan Pomponazzi'ye /
editör Umberto Eco, Riccardo Fedriga ; çeviren Leyla Tonguç Basmacı ; yayıncı ve genel yayın yönetmeni M. Faruk Bayrak ; kapak tasarımı Adnan Elmasoğlu ; sayfa tasarımı Ali Rıza Yatii ; kitap editörü Ergün Ahmet Akça.
- İkinci basım : Eylül 2023.
- 404 pages : maps, photographs ; 24 cm.
- Alfa ; Felsefe ; 4141. 113. .
- Alfa ; 4141. Alfa. Felsefe ; 113. .
Includes index.
“Felsefe tarihinin Yunanlarla başlamasının kültürel bir nedeni var. Batı dünyasının düşünce biçimini şekillendiren Yunan düşüncesidir ve yaklaşık üç bin yıldır nasıl düşündüğümüzü anlamak için Yunanların ne düşündüğünü anlamak zorundayız. Batı düşüncesinin tamamı yanlış olsa bile, nereden geldiğimizi ve ne olduğumuzu anlamamız için o düşünce hakkında bilgi sahibi olmalıyız. Aksi takdirde öğrencilere Yunan mitolojisini incelemenin bir âlemi olmadığını, çünkü bir yığın hayal ürününden başka bir şey olmadığını söylemiş oluruz, o zaman da Homeros ile Vergilius’un neden söz ettiğini anlamalarını engellemiş oluruz.” –Umberto Eco https://www.alfakitap.com/felsefe-tarihi-1-ciltli-umberto-eco-riccardo-fedriga-kitabi-217647-9786254490477 Klasik felsefenin Hellenistik döneminin genelde Aristoteles’in MÖ 322’deki ölümüyle başladığı ve Ptolemaios hanedanının son Mısır kraliçesi Kleopatra’nın MÖ 30’daki ölümüyle sona erdiği söylenir. Hellenistik çağda daha gelişmiş bir felsefi “okul” fikri ortaya çıkar. Platon’un Akademeia’sı ve Aristoteles’in Lykeion’u bazı açılardan birer felsefe okulu sayılabilirse de, Hellenistik çağda doğal dünya, mantık, epistemoloji ve etik alanında az veya çok ayrıntılı yorumlar sunan, birbirleriyle rekabet halinde çeşitli öğretiler geliştirilir. Bu düşünce okulları kurumsal açıdan az veya çok katı bir biçim edinir, başlarında ortak bir kararla seçilen bir lider veya skholarkhēs bulunur ve bu liderin ölümünden sonra onu izleyecek halefi de oldukça resmi bir prosedürle belirlenir. Bu dönemin başlıca iki okulu Stoacıların ve Epikourosçuların okullarıdır. Ancak Kynikler ile Kyreneliler gibi daha küçük okulların da var olduğu ve Platon’un Akademeia’sı ile Peripatetiklerin de varlıklarını sürdürdükleri unutulmamalıdır. https://www.alfakitap.com/felsefe-tarihi-2-ciltli-umberto-eco-riccardo-fedriga-kitabi-224570-9786254491894 XV ile XVI. yüzyıllar arasında felsefi düşünce derin değişimlerden geçer. Copernicus’un Güneş merkezli evren anlayışı, Amerika’nın keşfi, Avrupa devletleri arasındaki yeni dengeler, Reform benzeri birçok gelişme de bu değişimin arka planını oluşturur. Bu dönemde Thomas More, Erasmus, Machiavelli ve Bodin gibi düşünürler özellikle önemli bir rol oynarlar. Doğadaki güç ve yasalara duyulan ilgi de Rönesans’ın, bir önceki yüzyıldan miras aldığı konulardandır. Diğer yandan, duyular doğal olguların gözlemlenmesinde bariz bir üstünlüğe sahiptir. Giovambattista Della Porta, Gerolamo Cardano, Tommaso Campanella, Giordano Bruno bu doğrultuda, ama çok farklı bağlamlarda karşımıza çıkarlar. Bilgi konusunda Aristotelesçi gelenekle apaçık bir kırılma ancak XVI. yüzyıl sonu ile XVII. yüzyılın ilk yarısında mümkün olacaktır. Bacon ve Descartes bu anlayış farklılaşmasının yöntemine kafa yorarlar. Descartes’ın yanı sıra Hobbes, Spinoza, Leibniz, Locke, Vico gibi filozofların yüzyılı olan XVII. yüzyıl, geneli itibariyle insanın evrendeki konumunu yeniden tanımlama arayışının yüzyılı sayılabilir.
https://www.alfakitap.com/felsefe-tarihi-4-ciltli-umberto-eco-riccardo-fedriga-kitabi-243590-9786254495120 11 ile 13. yüzyıllar arasında Batıda siyasi ve toplumsal hayatta, sanat, ekonomi ve teknoloji alanlarında köklü dönüşümler göze çarpar. Felsefe de bu dönemdeki maddi ve entelektüel uyanışın bir parçasıdır.
13. yüzyıl ise tercüme ve yorum (translatio) hareketinin etkisini gösterdiği dönemdir. Bu hareket, Batının bir yandan Araplar ve eski Yunan karşısındaki felsefi gecikmesini telafi etme çabası, diğer yandan “skolastik” döneme bakışını değiştiren tartışmaların kaynağıdır. Tezlerin ve karşı tezlerin sunulması neticesinde bir sonuca ulaştırılan bu tartışmaların mekânı ise “üniversite”lerdir.
Ancak 13. yüzyılın sonlarında, bir açıklama modeli olarak kabul gören Aristoteles felsefesine güven sarsılır. Özellikle teoloji ile felsefe arasındaki zorunlu bağ kopar. 14. yüzyıla yaklaşırken, kültür hakikatlerin çoğulluğuna açılır. Avrupa bir yandan da Yüzyıl Savaşlarının ve vebanın gölgesindedir. 15. yüzyılda ise yeni bir duyarlılık şekillenir: hümanizm. Artık insanın her şeyin ölçüsü sayılacağı zamanlara gelinmiştir. https://www.alfakitap.com/felsefe-tarihi-3-umberto-eco-riccardo-fedriga-kitabi-239940-9786254493669-1